មហាត្មៈ គន្ធី (Mahatma Gandhi)បិតាជាតិឥណ្ឌា
ស្តីអំពី វណ្ណៈ មហាត្មៈ ស្ថិតនៅក្នុងត្រកូលពេទ្យ ដែលចាត់ថាជាវណ្ណៈធម្មតា មិនសូវខ្ពង់ខ្ពស់ ជាសាមញ្ញជនម្នាក់ ដែលរមែងទទួលការជិះជាន់ និងមាក់ងាយពីពួកដែលស្ថិតក្នុងឋានៈខ្ពស់ជាង ។ ចំណុចនេះ ហើយដែលធ្វើឱ្យមហាត្មៈ ស្អប់ខ្ពើមការជិះជាន់រវាងវណ្ណៈនិងវណ្ណៈយ៉ាងខ្លាំង រួចបង្វែរកំហឹងនេះដោយខិតខំក្នុងការសិក្សា ដែលជាមូលដ្ឋានមួយរឹងមាំ ដើម្បីយកឈ្នះលើរឿងនេះ ។
នៅពេលមហាត្មៈ អាយុបាន១៣ឆ្នាំ តាមច្បាប់ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីនិយមលោកត្រូវតែរៀបការ។ មហាត្មៈ ក៏រៀបមង្គលការជាមួយកូនក្រមុំម្នាក់អាយុទើបតែបាន៨ឆ្នាំ គឺនាង កាស្តូរិ ។ ប្រពៃណីរៀបការនៃ ជនជាតិហិណ្ឌូគឺរបៀបនេះឯង គឺត្រូវរៀបការតាំងពីក្មេង ធ្វើឱ្យមហាត្មៈយល់ឃើញពីផលអាក្រក់នៃជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅក្នុង វ័យក្មេងនេះថា ក្រៅពីបានធ្វើឱ្យការសិក្សាមិនរីកចម្រើនហើយ នៅបានបំផ្លាញសុខ ភាពទារក ដែលកើតចេញមកទៀត ។
ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ សូម្បីលោកបានរៀបការមែនពិត ប៉ុន្តែការរៀនសូត្ររបស់លោកនៅតែបន្ត នៅពេលបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅវិទ្យាល័យរួច ភរិយារបស់លោកក៏បានកើតបានកូនម្នាក់ និងក្រោយមកបិតារបស់លោកក៏ស្លាប់ទៅដែរ ។
បំណងប្រាថ្នាជាដំបូងនៃជីវិតរបស់លោកមហាត្មៈ ស្រឡាញ់នូវវិជ្ជាជីវៈច្បាប់ និងចង់ក្លាយខ្លួនទៅជាមេធាវី ។ ញាតិសន្តានម្នាក់បានបញ្ជូនលោកទៅសិក្សាវិជ្ជាច្បាប់នៅប្រទេស អង់គ្លេស ។ មហាត្មៈ បានសម្រេចចិត្តទៅរៀនច្បាប់នៅអង់គ្លេស ពេលលោកអាយុបាន១៧ឆ្នាំ (គ.ស១៨៨៧)ប៉ុន្តែជីវិតនៅអង់គ្លេសសម័យនោះ គាត់មិនសូវជួបការលំបាកឡើយ ។កាលនោះនៅអង់គ្លេសមានជនជាតិឥណ្ឌាតិចនាក់ទេ ហើយសម័យនោះមានតែត្រកូលអភិជន អ្នកមានប៉ុណ្ណោះដែលមានលទ្ធភាពបញ្ជូនកូនចៅឱ្យទៅរៀន ហើយក៏រមែងប្រកួតប្រជែងគ្នាបញ្ជូនកូនទៅរៀនដែរ។
មហាត្មៈ គន្ធី ជាមនុស្សចូលចិត្តការស្ងៀមសា្ងត់ អៀនខ្មាស និងមិនសូវនិយាយស្តី ។ កាលនៅអង់គ្លេស លោកសង្កេតឃើញថា ជនជាតិអង់គ្លេសមានរូបរាងមាឌធំៗរឹងមាំ ។ នៅពេលដែលគិតដល់ម្ហូបអាហារដែលពួកអង់គ្លេសបរិភោគរាល់ថៃ្ង ធ្វើឱ្យលោកគិតឃើញថា ជនជាតិអង់គ្លេសគេចូលចិត្តហូបប្រភេទសាច់ អ៊ីចឹងហើយទើបគេមានសុខ ភាពល្អរឹងមាំ ខុសពីជនជាតិឥណ្ឌា ដែលមិនបរិភោគសាច់ទាល់តែសោះ ។ តាមលទ្ធិសាសនាដែលមហាត្មៈបានទទួលការបង្ហាត់បង្រៀន តាំងពីយូរមកហើយ គឺហាមបរិភោគសាច់សត្វ រួចឱ្យគោរពសត្វ សូម្បីនៅតាមទីក្រុងធំក៏នៅមានគោរពសត្វដែរ ។
មុនពេលមហាត្មៈ ត្រឡប់មកពីសិក្សានៅប្រទេសអង់គ្លេសវិញ ម្តាយបានឱ្យមហាត្មៈស្បថថា មិនត្រូវសេពគប់នឹងសុរា ស្រី មិនត្រូវបរិភោគសាច់សត្វជាដាច់ខាត ប៉ុន្តែមហាត្មៈបានបំពានលើពាក្យសម្បថ រួចបែរមកសាកល្បងហូបសាច់សត្វជាលើកដំបូង ហើយលោកក៏ត្រូវមិនសប្បាយចិត្តនៅពេលគេស្អប់រូបលោក ដូច្នេះហើយក៏ឈប់ហូបសាច់សត្វវិញ រួចក៏មកបរិភោគបន្លែ ផ្លែឈើជាមួយបាយ តាមប្រពៃណីដូចដើម ។
ពេលរៀនចប់ច្បាប់នៅអង់គ្លេស មហាត្មៈ បានធ្វើដំណើរត្រឡប់មកប្រទេសឥណ្ឌាវិញ ក្នុងពេលធ្វើដំណើរត្រឡប់នោះ លោកបានទទួលដំណឹងថា ម្តាយរបស់លោកទទួលអនិច្ចកម្ម មហាត្មៈមានទុក្ខសោកយ៉ាងខ្លាំង និងរឹតតែក្លាយខ្លួនជាមនុស្សស្ងៀម សា្ងត់ជាងមុនទៅទៀត ។
មហាត្មៈ បានចាប់ផ្តើមជីវិតជាមេធាវីក្នុងរយៈពេលដំបូងនៅក្រុងមុមបៃ និងតមកក៏ត្រឡប់ទៅធ្វើការជួយបងប្រុសនៅឯស្រុកកំណើតវិញ ។ នៅទីនោះ មហាត្មៈត្រូវអ្នក ផងវាយតម្លៃថា លោកជាមនុស្សមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើការងារឡើយ ដែលអាចជាអ៊ីចឹងមែន ព្រោះជាធម្មតានិស្ស័យរបស់មហាត្មៈ ជាមនុស្ស ស្ងៀមសា្ងត់មិនសូវរវី រវល់ក្នុងរឿងរស់នៅ ចូលចិត្តសាមញ្ញងាយៗតាមតែមាន ។
ជីវិតរបស់គាត់ចាប់ផ្តើមមានតួនាទីសំខាន់ ក្នុងសម័យដែលកាលនោះជនជាតិឥណ្ឌា ត្រូវពួកអាណានិគមអង់គ្លេសបញ្ជូនទៅធ្វើជាកម្មករនៅអាហ្វ្រិក ខាងត្បូង ។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ពួកឈ្មួញផ្សេងៗនៅឥណ្ឌា ទាំងពួកអ្នកកាន់សាសនាអ៊ិស្លាម និងហិណ្ឌូ ក៏បានទៅរស់នៅទីនោះដែរ ការប្រកាន់ពូជសាសន៍បានកើតឡើងយ៉ាងតឹងរ៉ឹងក្នុងតំបន់នោះ ជាពិសេសពួកទាហានហុល្លង់បានព្យាយាមរាំងស្កាត់មិនឱ្យពួកឥណ្ឌាចូល ទៅក្នុងតំបន់ បាំងរីឡើយ ហើយពួកហុល្លង់នេះក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកឥណ្ឌាធ្វើជំនួញដែរ ។
ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៣ មហាត្មៈ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្នុងឋានៈជាមេធាវីប្រចាំក្រុម ហ៊ុនEAST INDIA កំពុងមានក្តីក្តាំជាមួយពួកសាធារណរដ្ឋអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងចាត់ទុកថាជារឿងដំបូងហើយ ដែលមហាត្មៈបានទទួលនូវអំពើអយុត្តិធម៌ ។ បន្ទាប់ពីចាញ់ក្តីនោះរួច លោកក៏វិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ គឺនៅក្នុងឆ្នាំ១៨៩៦ លោកក៏បានស្នើឡើងរឿងដែលជនជាតិឥណ្ឌាត្រូវពួកហុល្លង់ជិះជាន់ជូន រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌា ។
ខណៈជាមួយគ្នានេះរដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ដែលជារដ្ឋាភិបាលបង្កើតឡើងដោយអង់គ្លេស ក៏ កើតមានសេចក្តីមិនពេញចិត្តក្នុងករណីមានកម្មករឥណ្ឌាហូរចូលប្រទេស ខ្លួនកាន់តែច្រើន ។ ពួកស្បែកសមានការភ័យខ្លាចចំពោះតម្លៃពលកម្មរបស់ខ្លួនត្រូវធ្លាក់ចុះ ព្រោះកម្លាំងពលកម្មពួកឥណ្ឌា ដែលគេជួលមកមានតម្លៃថោក ម្ល៉ោះ ហើយភាពមិនស្ងប់បានកើតឡើងស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង នៅទីបំផុតក៏ក្លាយទៅជាអំពើចលាចល។ ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៦នេះឯង ដែលមហាត្មៈក៏ត្រូវពួកអន្ធពាលតាមចងអាឃាតដែរ ប៉ុន្តែលោកបានគេចខ្លួនមុន ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ សូម្បីលោកបានឈ្លោះទាស់ទែងនឹងពួកស្បែកស ដែលតែងតែមើលឃើញចំពោះជាតិខ្លួនក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកនៅតែស្មោះត្រង់ភក្តី ចំពោះរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស ។ ក្នុងឆ្នាំ១៨៩៩ អង់គ្លេស កើតសង្គ្រាមជាមួយពួកទាហានហុល្លង់ ក្នុងការបែងចែកទឹកដីគ្រប់គ្រងនៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ។
លោកមហា ត្មៈ ក៏បានប្រមូលកម្លាំងជនជាតិឥណ្ឌាចូលរួមជាមួយកងទ័ពអង់គ្លេស សូម្បីមិនបានចេញទៅច្បាំង ប៉ុន្តែលោកបានបំពេញតួនាទីជាអ្នកបញ្ជូនសម្ភារៈនិងបញ្ជូនទ័ព ត្រូវរបួសទៅមន្ទីរពេទ្យ លុះរហូតអង់គ្លេសបានឈ្នះសង្គ្រាម ។ មហាត្មៈ បានទទួលមេដាយមាសពីរាជការអង់គ្លេស មហាត្មៈធ្វើបែបនេះព្រោះ លោកយល់ឃើញដោយយុត្តិធម៌ថា ខ្លួនជាមនុស្សរបស់អង់គ្លេស ដូច្នេះត្រូវផ្តល់ប្រយោជន៍ឱ្យគេទើបគេពេញចិត្ត ។
នៅពេលព្រឹត្តិការណ៍បានស្ងប់ជាប្រក្រតីហើយ នៅក្នុងគ.ស១៩០១ មហាត្មៈ ក៏បានធ្វើដំណើរមកឥណ្ឌាវិញ លោកមានក្តីសង្ឈឹមថា នៅពេលដែលអង់គ្លេសឈ្នះពួកហុល្លង់ហើយ ច្បាប់ដែលតឹងតែងគាបសង្កត់ ទៅលើជនជាតិឥណ្ឌាប្រាកដជាត្រូវបន្ធូរ បន្ថយខ្លះ ជនជាតិឥណ្ឌានឹងមានសេរីភាព ប៉ុន្តែហេតុការណ៍នោះនៅតែរក្សាដូចដើម មហាត្មៈ ក៏បានត្រឡប់ទៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូងម្តងទៀត ដើម្បីដំណើរការតាមផែនការតស៊ូរបស់ខ្លួនឯង គាត់បានបង្កើតសមាគមមួយឈ្មោះថា British-India និងបានចេញកាសែតខ្លួនឯងមួយច្បាប់មាន ឈ្មោះថា “ទស្សនៈរបស់ជនជាតិឥណ្ឌា” ។
គេអាចនិយាយបានថា មហាត្មៈ មានចេតនាតស៊ូដើម្បីជីវិតកម្មកររបស់ឥណ្ឌា ជីវិតរបស់គាត់គឺការប្រើពាក្យសម្តីដោយខ្លួនឯង និងតស៊ូដោយចុងប៉ាកការបស់គាត់សរសេរចុះក្នុងកាសែត ។ ក្នុងរយៈពេលនោះ សមាគមរបស់គាត់មានសមាជិកកាន់តែច្រើនឡើង សមាគមនេះគឺមានទិសដៅដើម្បីការពារសិទ្ធិជនជាតិ ឥណ្ឌា ប៉ុន្តែតស៊ូដោយសច្ចធម៌ មិនប្រើអាវុធឡើយ និងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩១២មក មហាត្មៈ បានបោះបង់សម្លៀកបំពាក់បែបពួកអឺរ៉ុបចោលអស់ រួចងាកមកទទួលទានតែបន្លែនិងផ្លែឈើតាមប្រពៃណីរបស់លោក ។
លោក យល់ឃើញថា ប្រទេសឥណ្ឌាក្លាយជាប្រទេសឯករាជ្យបាន លុះត្រាតែជនជាតិឥណ្ឌា រួបរួមគ្នាជាមុន ដោយមិនត្រូវបែងចែកប្រកាន់វណ្ណៈ មិនប្រកាន់សាសនា ហេតុ នេះទើបមហាត្មៈ ព្យាយាមផ្សះផ្សារបង្រួបបង្រួម ឱ្យមានការចងមេត្រីរវាងពួកហិណ្ឌូ និងពួកអ៊ិស្លាម ។ លោកបានចំណាយពេលវេលា សិក្សាទស្សនវិជ្ជា អំពីជីវិតជារៀង រហូត និងព្យាយាមលុបលាងប្រពៃណីបែងចែកវណ្ណៈរបស់ពួកសាសនាហិណ្ឌូ ដែលមើលងាយមើលថោកវណ្ណៈតូចជាង ។
មហាត្មៈ និងពួកដែលគេហៅថា ជាសិស្សានុសិស្សរបស់គាត់ បានព្យាយាមតស៊ូដើម្បីជ័យជម្នះ ក្នុង ការទាមទារសិទ្ធិរបស់ខ្លួនជារហូត នៅពេលចំនួនសិស្សនោះមានកាន់តែច្រើនឡើង និងរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសក្នុងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នៅតែមិនព្រមឱ្យសិទ្ធិ មហាត្មៈក៏ប្រើវិធីលើកស្ទួយកម្លាំងទឹកចិត្តសិស្សឱ្យចេះរួបរួមគ្នា ប្រឆាំង ដោយមិនឱ្យប្រើកម្លាំង ពោលគឺមិនព្រមឱ្យធ្វើតាមពាក្យបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល ។ អង់គ្លេសធ្លាប់បានប្រើកម្លាំងទាហានចូលមកបង្ក្រាប ដោយអាវុធជាច្រើនលើកច្រើនសារ និងធ្លាប់ចាប់ជនជាតិឥណ្ឌាទៅដាក់គុកជារឿយៗ រួមទាំងក្មេងស្រីក៏មាន ។
រូបមហាត្មៈ ក៏រមែងត្រូវពួកគេតាមចាប់ដែរ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសក៏មិនអាចយក ឈ្នះលើពួកគេបាន រហូតកើតអំពើចលាចលនៅគ្រប់ទីកន្លែងនៃប្រទេសឥណ្ឌា ព្រោះជនជាតិឥណ្ឌាភាគច្រើនរីករាយនឹងប្រគល់ខ្លួនឱ្យពួកគេចាប់ ជាជាងឱ្យពួកគេជិះជាន់ ។
មានគ្រាមួយនោះមហាត្មៈ និងបក្ខពួករបស់គាត់បានធ្វើការប្រឆាំងនឹងច្បាប់មួយស្តីអំពីអំបិល ។ មហាត្មៈ បានដឹកនាំបក្ខពួកខ្លួន ធ្វើដំណើរថ្មើរជើងទទេលើចមាយផ្លូវ១៦គីឡូ ម៉ែត្រ ចាកចេញពីទីអាស្រមទៅ ទន្លេស្បាម៉ាទី ពេលទៅដល់នាំគ្នាចុះដងទឹកអំបិល ក្រោយពីនេះមិនបានប៉ុន្មានថៃ្ង រាស្ត្រទាំងពួងនៃប្រទេសឥណ្ឌា ក៏បាននាំគ្នាប្រឆាំងនឹងច្បាប់របស់អង់គ្លេសស្តីអំពីរឿងនោះ ។ រដ្ឋាភិបាលបានចាប់ខ្លួនពួកនោះដាក់គុក និង បុគ្គលដំបូងដែលត្រូវចាប់ខ្លួនក្នុងរឿងនេះ គឺបណ្ឌិតនេរុហ៍ ដែលខណៈនោះលោកមានតំណែងជាប្រធានសភាឥណ្ឌា ក្រោយមកមហាត្មៈមានវិធីម្យ៉ាងទៀត គឺលោកធ្វើ បាតុកម្មបង្អត់អាហារខ្លួនឯង ហើយដែលរដ្ឋាភិបាល អង់គ្លេសចាត់ទុកជារឿងសំខាន់ ព្រោះនឹងក្រែងថាប្រសិនលោកមហាត្មៈស្លាប់ទៅ ជនជាតិឥណ្ឌាប្រាកដជាគ្មាននរណាម្នាក់ អត់ឱនទោសឱ្យដល់រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសឡើយ ។ សកម្មភាពរបស់លោកនេះ បានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសយល់ព្រមដោះស្រាយរឿងផ្សេងៗឱ្យបាន ធូរស្រាល ។
ទិសដៅម្យ៉ាងទៀតដែលមហាត្មៈព្យាយាមធ្វើ គឺការជំទាស់មិនឱ្យកម្មករឥណ្ឌា ចេញទៅធ្វើការនៅ ក្រៅប្រទេស និងក្នុងតំបន់ដែលជនជាតិឥណ្ឌាត្រូវពួកគេជិះជាន់ មហា ត្មៈព្យាយាមតស៊ូ និងចរចា ទាមទារនូវសមិទ្ធិមិនឱ្យមិត្តរួមជាតិរបស់លោកត្រូវធ្លាក់ទៅជា ខ្ញុំបរិវារនៃពួកស្បែកស ។មហាត្មៈបានប្រើវិធី “ស្មឹងស្មាធ” របស់គាត់គឺបង្អត់អាហារខ្លួនឯងនោះ ជាការតស៊ូដោយផ្លូវចិត្តដោយសុចរិត អ៊ីចឹងហើយទើបលោកមានរហស្ស នាមថា “មហាត្មៈ” ដែលប្រែថាមនុស្សដែលមានគុណធម៌ខ្ពស់ ឬអ្នកតស៊ូដើម្បីជនក្រីក្រ និងជនដែលត្រូវគេជិះជាន់ ។
ក្នុងឆ្នាំ១៩១៤ អង់គ្លេសធ្វើសង្គ្រាមនឹងប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ មហាត្មៈក៏ប្រមូលកម្លាំងទៅជួយ ដូចដែលធ្លាប់ជួយអង់គ្លេសកាលពីធ្លាប់បានធ្វើសង្គ្រាមជាមួយហុល្លង់ ប៉ុន្តែពេល នោះទាហានឥណ្ឌា ត្រូវបានចូលរួមសង្គ្រាមជាមួយទាហានអង់គ្លេស ហើយមហាត្មៈទទួលបានមេដាយពានរង្វាន់ពីអង់គ្លេស ។ សង្គ្រាមបានចប់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសឥណ្ឌាធ្លាក់ចុះយ៉ាងដុនដាប អ្នកក្រីក្រមានសន្ធឹកសន្ធាប់ ជនជាតិឥណ្ឌដែលធ្លាប់ធ្វើទាហាន ត្រូវរំសាយក្លាយជាជនអត់ការងារធ្វើ នៅប្រទេសឥណ្ឌាកើតការច្របូកច្របល់ និងកើតភាពចលាចលស្ទើរគ្រប់កន្លែង ។ អង់គ្លេសខ្លាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ខ្លួន ក៏ចេញច្បាប់បង្ក្រាបដែលបង្កើតជាអំពើទារុណកម្ម និង អយុត្តិធម៌ មហាត្មះក៏បានប្រើវិធីតស៊ូតាមផែនការរបស់លោកទៀត ។ពេលនេះគាត់បានប្រមែប្រមូលជនជាតិ ឥណ្ឌា ដែលធ្វើ ការក្នុងរដ្ឋាភបាលអង់គ្លេស ឱ្យសុំលាលែងចេញពីការងារទាំងអស់... មហាត្មៈ ក៏បានបញ្ជូន មេដាយរង្វាន់ជូនឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រទេសអង់គ្លេសវិញ ។
ក្នុងខណៈពេលនោះជនសំខាន់ៗនៅឥណ្ឌាបានបង្កើតសភាជាតិឥណ្ឌាឡើង សភានេះមានកំណើតតាំង ពីឆ្នាំ១៨៨៥ ប៉ុន្តែទើបតែមានតួនាទីនាពេលនេះ ហើយរូប មហាត្មះផ្ទាល់ក៏បានចូលរួមជាសមាជិកសភានេះ ។ នៅពេលដែលលោក Lordeson នៃរដ្ឋា ភិបាលអង់គ្លេស បានដាក់នយោបាយបែងចែកមណ្ឌលក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាក្នុង ឆ្នាំ១៩១៥ សភានេះធ្វើការជំទាស់យ៉ាងខ្លាំង និងចាប់តាំងពីពេលនោះមក សភានេះមានគំនិតទាមទារឯករាជ្យ សមាជិកគ្រប់រូបប្រាថ្នាចង់ឃើញឥណ្ឌាបានរួចផុតពីអាណានិគមបរទេស ។ មហាត្មៈបានទទួលជ្រើសតាំងធ្វើជាប្រធានសភា ប៉ុន្តែផែនការធ្វើការរបស់មហាត្មៈនៅពេលនោះ មិនឆ្លើយតបនឹងបំណងសមាជិកសំខាន់ៗឡើយ ដូចបណ្ឌិតនេរុហ៍ និងលោកតាស (R.C Tas )ប៉ុន្តែគេនៅតែគោរពនូវគុណធម៌របស់មហាត្មៈនៅឡើយ ព្រោះជនជាតិឥណ្ឌា អ្នកខ្លះប្រាថ្នាចង់ឱ្យមានការតស៊ូខាងអាវុធ ប៉ុន្តែ មហាត្មៈចង់ឱ្យប្រើវិធីស្ងៀមសា្ងត់ ដែលលោកយល់ថា ប្រសិនបើប្រើអាវុធប្រាកដជាមិនឈ្នះពួកអង់គ្លេសឡើយ ព្រោះអង់គ្លេសមានអាវុធល្អៗហើយឥណ្ឌាគ្មានអាវុធល្អទេ ។
នៅក្នុងឆ្នាំ១៩២១ ឥណ្ឌាបានកើតភាពចលាចលមួយដ៏ធំ ព្រោះអត់ធ្មត់រមា្ងប់ចិត្តមិនបាន ។ រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានធ្វើការបង្ក្រាបយ៉ាងឃោរឃៅ បណ្តាលឱ្យជនជាតិឥណ្ឌាស្លាប់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ មហាត្មៈត្រូវចាប់ខ្លួន និងត្រូវកាត់ទោសឱ្យជាប់ គុកចំនួន៦ឆ្នាំ ។ ពេលជាប់បានតែ២ឆ្នាំ មហាត្មៈក៏មានជំងឺ ពោះវៀនខ្នែងនិងត្រូវបញ្ជូនទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ រហូតបានជាសះស្បើយ បន្ទាប់មករដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស ក៏បានលែងខ្លួនលោកឱ្យមានសេរីភាព ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ មហាត្មៈក៏នៅតែបន្តការតស៊ូទៅទៀត តាមសន្តិវិធីរបស់ លោក, លោកបានព្យាយាមបង្រៀនឱ្យជនជាតិឥណ្ឌា ឱ្យចេះសង្កត់ចិត្ត សង្កត់អារម្មណ៍ខ្លួនឯងមិនឱ្យសម្តែងចេញនូវអំពើឃោរឃៅចេញមកខាងក្រៅ លោកបង្រៀនឱ្យចេះប្រើវិធីចចេសដោយស្ងៀមសា្ងត់ ទោះជាត្រូវគេចាប់យកទៅធ្វើទារុណ កម្មក៏ដោយ ត្រូវចេះធ្វើឱ្យរីករាយឡើង ប៉ុន្តែក្នុងខណៈជាមួយគ្នានេះ ក៏មិនត្រូវឱន ក្បាលគោរពធ្វើតាមពាក្យបង្គាប់បញ្ជាឱ្យពួករដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសដែរ ។ ក្រៅពីនេះ មហាត្មៈបានខំលើកទឹកចិត្តប្រជាជនឥណ្ឌា ត្រូវអនុវត្តឱ្យបាននូវសេចក្តីសម្រេចផ្សេងៗមានដូចជា៖ លើកទឹកចិត្តប្រជាជនឥណ្ឌាឱ្យឈប់ប្រើរបស់របរអង់គ្លេស និងឱ្យគ្រប់គ្នាត្រូវចេះត្បាញសំពត់ស្លៀកដោយខ្លួនឯង មិនឱ្យទិញរបស់បរទេសប្រើ ផ្ទះណាដែលមិនអាចចេះធ្វើអ្វី មហាត្មៈអាចបង្រៀនរហូតអាចធ្វើបាន ។
ក្រៅពីនោះ មហាត្មៈនៅបានបង្រៀនប្រជាជនឥណ្ឌាគ្រប់រូបត្រូវតាំងសតិបញ្ញានឹងនរ មិនស្អប់ខ្ពើមវណ្ណៈតូចតាច និងឈប់ឱ្យប្រើច្បាប់គាបសង្កត់គ្នាដូចដែលធ្លាប់បានហាមពួកវណ្ណៈ តូចតាច មិនឱ្យចូលវិហាររបស់វណ្ណៈខ្ពស់ជាដើម ។
ក្នុងឆ្នាំ១៩២៤ មហាត្មះក៏បានជ្រើសតាំងធ្វើជាប្រធានសភាជាតិឥណ្ឌា សមាជិកគ្រប់រូបត្រូវពាក់មួកសធ្វើត្បាញដោយខ្លួនឯង មួកសនេះជានិមិត្តរូបដែល មហាត្មៈត្រូវបាន ពាក់ក្នុងពេលគេឃុំរូបលោកនៅប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ។ តមកនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣០ រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានពិចារណាឃើញថា គួរតែឱ្យ ឥណ្ឌាមានសិទ្ធិបានគ្រប់គ្រងប្រទេសដោយខ្លួនឯង ប៉ុន្តែក្នុងឋានៈជាប្រទេសដែលក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំក្រោមចក្រ ភពអង់គ្លេស ដូចនៅប្រទេស អូស្ត្រាលី, ណូវែលហ្សេឡង់, កាណាដា និងអាហ្វ្រិក ។ ដូច្នេះរដ្ឋសភាអង់ គ្លេសបានបង្កើតគណៈកម្មាធិការមួយឡើង ដើម្បីប្រជុំពិចារណាបញ្ហានៅប្រទេសឥណ្ឌា ។ ប៉ុន្តែដោយគណៈ កម្មាធិការនេះមានសមាជិកសុទ្ធតែជាពួកអង់គ្លេសទាំងអស់ ដូច្នេះការងារទាំងឡាយមិនអាចឆ្លើយតបបាន នឹងបំណងរបស់ជនសំខាន់ៗរបស់ឥណ្ឌាឡើយ ហេតុនេះហើយក្នុងសម័យប្រជុំលើកទីមួយ មិនមានសមាជិកឥណ្ឌាចូលរួមប្រជុំឡើយ ទន្ទឹមនឹងនោះសមាជិកឥណ្ឌាមួយចំនួនកំពុងត្រូវជាប់ឃុំឃាំង ។
ឡត អេវិន អភិបាលគ្រប់គ្រងប្រទេសឥណ្ឌាសម័យនោះ បានអញ្ជើញឱ្យមហាត្មៈទៅចូលរួមប្រជុំ, លោកអេវិននេះ គោរពលោកមហាត្មៈណាស់ បានចរចាឱ្យលែងខ្លួនបុគ្គលសំខាន់ៗរបស់សភាឥណ្ឌា ហេតុនេះ មហាត្មៈក៏បានធ្វើដំណើរទៅជួបឡត អេវិន ដើម្បីធ្វើការព្រមព្រៀងគ្នាដោយសន្តិភាព ។
មហាត្មៈ គន្ធី បានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសឱ្យឈប់ប្រើអំណាចឃោរឃៅបង្ក្រាប បាតុករ។ ក្នុងដំណើរទៅចូលរួមប្រជុំជាមួយរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសនៅទីក្រុងឡុងដ៍ ក្នុងគ្រានោះ បានធ្វើឱ្យប្រជាជនអង់គ្លេសមានការពេញចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ពោលគឺមហាត្មៈបានទៅសួរសុខទុក្ខដល់និវាសនដ្ឋានរបស់ក្រុមប្រជាជន ក្រីក្រជនជាតិអង់គ្លេស នៅពេលទំនេរលោកបានសម្តែងឱ្យនូវគំនិត និងសេចក្តីត្រូវការរបស់ជនជាតិឥណ្ឌា ឱ្យជនជាតិអង់គ្លេសបានយល់ដឹង ។ លោកបានទៅទស្សនាមហាវិទ្យាល័យនានា ដែលមានទាំងប្រជាជនឥណ្ឌា និងអង់គ្លេសកំពុងរៀនសូត្រ ។ មហាត្មៈ បានព្យាយាមពន្យល់ជនជាតិអង់គ្លេសឱ្យបានយល់ច្បាស់អំពី សេចក្តីត្រូវការរបស់ប្រជាជនឥណ្ឌា ។
ការប្រជុំបញ្ហារឿងឥណ្ឌាក្នុងលើកទីមួយនេះមិនបានទទួលនូវ ការព្រមព្រៀងគ្នាឡើយ ព្រោះដោយសារសមាជិកគណៈកម្មាធិការនោះ មានពួកអង់គ្លេសស្ទើរតែទាំង អស់ មិនមានសំឡេងប្រជាជនឥណ្ឌាណាម្នាក់ឡើយ ។ ពេលចប់ប្រជុំ មហាត្មៈក៏បានធ្វើដំណើរត្រឡប់មកវិញ លោកមានឱកាសបានចូលសម្រាកនៅ ក្រុងប៉ារីស ទីនោះលោកបានជួបជាមួយ រូម៉ង់ រូឡង់ ដែលតមកលោករូបនេះបានក្លាយជាមនុស្សដំបូង បង្អស់ ដែលបានសរសេរជីវប្រវត្តិរបស់មហាត្មៈ ។
ការតស៊ូដើម្បីឯករាជ្យប្រទេសឥណ្ឌា ដែលមហាត្មៈបានដឹកនាំនោះ មើលទៅហាក់ ដូចជាបុគ្គលរូបនេះ ត្រូវស្វិតស្វាញយ៉ាងខ្លាំង លោកត្រូវជាប់គុកស្ទើររាប់ភ្លេច ។ មិនថាជាការតស៊ូដោយបង្អត់អាហារ ឬដោយវិធីចចេសក៏ដោយ អង់គ្លេសក៏នៅមិនអាចដោះ ស្រាយចាត់ការឱ្យបានទៅតាមបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនឥណ្ឌា ឡើយ អង់គ្លេសនៅតែរក្សាទុកនូវឥរិយាបថ មិនប្រគល់ឱ្យឥណ្ឌាបានឯករាជ្យដោយងាយៗឡើយ និងសូម្បីតែថា អង់គ្លេសមានការបន្ធូរបន្ថយឱ្យមានចាត់តាំងនូវសហព័ន្ធរដ្ឋឡើង ដោយមានក្បាលម៉ាស៊ីនគ្រប់គ្រងភាគច្រើនជាជនជាតិឥណ្ឌាមែនពិត តែអង់គ្លេសនៅតែប្រើវិធីគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចនិងយោធាដូចដើម ។
រហូតដល់សង្គ្រាមលោកលើកទី២កើតឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៣៩ ពេលនោះ មហាត្មៈនិងប្រជាជនឥណ្ឌាភាគច្រើន មិនបានចូលរួមជួយអង់គ្លេសដូចដើមឡើយ អង់គ្លេសចាប់ផ្តើមនឹកគិតជាថ្មីថា ការដែលគ្រប់គ្រង ទៅលើប្រទេសឥណ្ឌាមានការពិបាកណាស់ អ៊ីចឹងហើយទើបនៅឆ្នាំ១៩៤៧ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសអង់គ្លេស បានយល់ព្រមឱ្យចែកប្រទេសឥណ្ឌាជាពីរប្រទេសឯករាជ្យ គឺប្រទេសឥណ្ឌារបស់ពួកសាសនាហិណ្ឌូ និងប្រទេសប៉ាគីស្ថានរបស់ជនជាតិអ៊ិស្លាម ។ ប្រទេសទាំងពីរក៏បានប្រកាសឯករាជ្យរៀងៗខ្លួនក្នុងថៃ្ងជាមួយគ្នា គឺថៃ្ងទី ១៥ខែសីហាឆ្នាំ១៩៤៧ ។ ប៉ុន្តែជាការគួរឱ្យសោក ស្តាយ ក្រោយមកប្រទេសឥណ្ឌាដែលត្រូវបែងចែកពីគ្នា ពួកគេបានឈ្លោះទាស់ទែងគ្នានៅខែធ្នូឆ្នាំ១៩៧១ ពោលគឺការវិវាទគ្នាមិនឈប់រវាងពួកហិណ្ឌូ និងពួកអ៊ិស្លាម ។
មហា ត្មៈ មានជីវិតបានរស់នៅឃើញឯករាជ្យនៃប្រទេសឥណ្ឌាបានត្រឹមតែ៥ខែជាង ប៉ុណ្ណោះ ព្រោះក្រោយមករូបលោកត្រូវបានគេលួចសម្លាប់ក្នុងថៃ្ងទី៣០ខែមករា ឆ្នាំ១៩៤៨ ក្នុងខណៈពេល ដែលលោកកំពុងប្រជុំសូត្រធម៌ លោកក៏បានស្លាប់ភ្លាមក្នុងពេលនោះ ។
លោក មហាត្មៈ គន្ធី កើតមកជាមេដឹកនាំប្រទេសនៃប្រទេសឥណ្ឌា ជារដ្ឋបុរសដ៏ឆ្នើមម្នាក់នៃជនជាតិអាស៊ី ជារៀមច្បងនៃជនជាតិអាស៊ីប្រកបដោយលក្ខណៈសម្បត្តិនៃសេចក្តីទន់ភ្លន់ ព្យាយាម អត់ធ្មត់ ក្លាហាន និងមេត្តាធម៌ដ៏គួរឱ្យសរសើរយ៉ាងខ្លាំង៕
http://library.cen.com.kh
Post a Comment