ភាជន៍នៅល្អាងស្ពាន ចាស់បំផុតនៅកម្ពុជា (១៩៦៦-៦៨)
ពីឆ្នាំ ១៩៦៦ ដល់ឆ្នាំ ១៩៦៨ លោក និងអ្នកស្រី ម៉ូរេរ៍ ដោយមានការចូលរួមពីក្រុមនិស្សិតមួយក្រុមនៃមហាវិទ្យាល័យបុរាណវិទ្យា បានធ្វើកំណាយនៅស្ថានីយល្អាងស្ពាន ដែលជារូងភ្នំស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ដ្រ ភូមិគីឡូម៉ែត្រទី ៣៨ ឃុំទាក់ត្រែង ស្រុករតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង ។ ការធ្វើកំណាយខាងលើនេះប្រកបដោយលក្ខណៈវិទ្យាសាស្ដ្រ ព្រោះត្រូវបានអនុវត្តតាមវិធីសាស្ដ្ររបស់លោក ឡឺរ៉ ហ្គូហ្កាន ។ ស្ថានីយខាងលើមានស្រទាប់ដីចំនួន ៩ ដែលមានជម្រៅប្រមាណ ១,៤ ម.។
លទ្ធផលនៃការវិភាគសំណល់ធ្យូងនៃស្រទាប់ដីវប្បធម៌ផ្នែកខាងលើ បានឱ្យដឹងថា ស្ថានីយបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រខាងលើនេះមានកាលបរិច្ឆេទដូចតទៅ ៖ នៅស្រទាប់ដីទី ១ កុលាលភាជន៍មានអាយុ ៧៥០ ឆ្នាំនៃគ.ស., ស្រទាប់ដីទី ៣ មានអាយុ ២០៥០ ឆ្នាំមុនគ.ស. និងស្រទាប់ដីទី ៤ មានអាយុ ៤២៩០ ឆ្នាំមុនគ.ស. ។
អាវុធថ្ម បែប Hoabinhian មកពីល្អាងស្ពាន (ឯកសារ ម៉ូរ៉ែរ) និង ភាជន៍ សារមន្ទីរជាតិភ្នំពេញ (ឯកសារ ម៉ូ រែរ) ដោយឡែកនៅក្នុងការធ្វើកំណាយបែបវិទ្យាសាស្ត្រចុងក្រោយបង្អស់នៅឆ្នាំ ១៩៦៩ នោះ ព្រោះបន្ទាប់មកប្រទេសខ្មែរមានសង្គ្រាម គេបានរកឃើញឧស្សាហកម្មថ្មដែលមានលក្ខណៈដូចនៅស្ថានីយហ្វាប៊ិញ នៅប្រទេសវៀតណាមខាងជើង និងមានឆ្អឹងសត្វ ក្នុងនោះមានឆ្អឹងរមាសជាដើម ។ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ គេក៏បានជួបប្រទះភាជន៍មួយដែលមានអាយុប្រមាណជា ៥០០០ ឆ្នាំមុនគ.ស. ។ ដូច្នេះ យើងសង្កេតឃើញថា ជនជាតិខ្មែរចេះប្រើចាន ឆ្នាំង ប្រមាណជា ៧ ០០០ ឆ្នាំមកហើយ ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក ការ៍បូណែល និង ឌេលីប្រ៊ីយ៉ាស បានធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅរូងភ្នំចំនួនបីទៀត នៅភ្នំក្បាលរមាស ក្នុងខេត្តកំពតបច្ចុប្បន្ន ហើយបានជួបភាជន៍នាសម័យថ្មរំលីងមួយដែរ ដែលមានអាយុត្រឹមតែ ៣៤២០ ឆ្នាំមុនគ.ស.ប៉ុណ្ណោះ ។
សរុបសេចក្តីមក យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា នៅក្នុងភូមិភាគអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដីគោកយើងនេះ បុព្វការីជនខ្មែរដែលស្ថិតក្នុងអម្បូរមន-ខ្មែរ បានចេះផលិត និងប្រើប្រាស់ភាជន៍ប្រមាណជា ៥ ០០០ ឆ្នាំមកហើយ ។
ជាទីបញ្ចប់ សូមបញ្ជាក់ថា រាល់ការស្រាវជ្រាវអំពីបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវធ្វើឡើងក្នុងបរិបទរួមនៃឧបទ្វីបឥណ្ឌូចិន និងជ្រោយមលយូ ដោយហេតុថា បុរេប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរមិនអាចផ្តាច់ចេញពីបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រនៃ ប្រទេសជិតខាងបានឡើយ ដោយមូលហេតុភូមិសាស្ត្រ និងជាតិពិន្ធុវិទ្យា។ ថ្មីៗនេះ ការស្រាវជ្រាវខ្មែរ-បារាំង បានរកឃើញប្រភេទកុលាលភាជន៍ថ្មីមួយចំនួន ពេលធ្វើកំណាយបែបវិធីសាស្ត្រជាលើកទី២ នៅភ្នំល្អាងស្ពានខាងលើ៕
http://www.cen.com.kh
Post a Comment